علائم و درمان و متاستاز و پیشگیری از سرطان آندومتر رحم و تخمدان چیست و قابل درمان است در سایت علم سرا
سرطان آندومترکه در انگلیسی به آن Endometrial cancer می گویند، سرطان پوشش داخلی رحم، سرطان رحم یا سرطان مخاط رحم گونهای از سرطان رحم است که از داخل رحم شروع میشود . سرطان اندومتر از لایه سلولهایی شروع میشود که سلولهای پوششی رحم (اندومتریوم یا مخاط رحم) را تشکیل داده اند. بعبارتی این بیماری نتیجه رشد غیرطبیعی سلولها است که میتواند به دیگر اعضای بدن بیمار نیز حمله کند یا در آنها گسترش یابد. از دیگر انواع سرطان از جمله سارکومای رحم میتواند در داخل رحم به وجود بیاید اما شیوع آنها بسیار کمتر از سرطان آندومتر است. معمولاً سرطان آندومتر تشخیصش آسان است زیرا به تکرار سبب خونریزیهای غیرطبیعی واژینال شده که زنان را برای مراجعه به دکتر ترغیب میکند. اولین نشانهٔ شایع این بیماری اغلب خونریزی واژینال است که ارتباطی با دوره قاعدگی خانم ها ندارد. از دیگر نشانههای این بیماری می توانیم به درد هنگام ادرار کردن، مقاربت جنسی یا درد لگن اشاره کنیم. سرطان مخاط رحم در بیشتر موارد بعد از یائسگی فرد اتفاق میافتد.در این مطلب از سایت جسارت در مورد علائم و درمان و متاستاز و پیشگیری از سرطان آندومتر رحم و تخمدان چیست و قابل درمان است صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.♥
علائم سرطان آندومتر یا سرطان رحم، شامل: خونریزی واژینال بعد از دوره یائسگی خونریزی بین دوره های قاعدگی ترشح مایعاتی آبکی، غیر طبیعی و تیره رنگ (به رنگ خون) از واژن درد لگن درد به هنگام نزدیکی جنسی چه وقت باید به دکتر مراجعه کرد؟ اگر علامت و عارضه ای مانند: خونریزی واژینال و ترشح مایعاتی که به دوره قاعدگی شما مربوط نیست، درد لگن یا درد به هنگام نزدیکی جنسی را تجربه کرده اید که باعث نگرانی شما شده، از پزشک خود وقت ملاقات بگیرید.
تقریباً ۴۰ درصد از موارد ابتلا به این بیماری به خاطر چاقی مفرط است. سرطان مخاط رحم همچنین به خاطر قرار گرفتن بیش از حد در معرض استروژن، فشار بالای خون و دیابت اتفاق میافتد. در حالی که استروژن به تنهایی خطر سرطان مخاط رحم را افزایش میدهد، دریافت همزمان استروژن و پروژسترون، همانطور که در بسیاری از قرصهای ضدبارداری وجود دارد، خطر را کمتر میکند. بین دو تا پنج درصد از موارد به دلیل ژنهایی است که از والدین به ارث میرسد. سرطان مخاط رحم گاهی اوقات به صورت بیربط به نام سرطان رحم نیز شناخته میشود، هرچند که این بیماری با دیگر انواع بیماریهای رحمی از قبیل سرطان دهانه رحم، سارکوم رحم و بیماری تروفوبلاستیک بارداری تفاوت دارد. مرسومترین نوع سرطان مخاط رحم، کارسینوما اندومتریوز است که ۸۰ درصد از موارد را تشکیل میدهد. سرطان مخاط رحم معمولاً با بیوپسی آندومتر یا با نمونهبرداری در طول روندی به نام اتساع و کورتاژ تشخیص داده میشود. نوعاً نمونهبرداری از سلولهای دهانه رحم برای تشخیص سرطان مخاط رحم کافی نیست. نیازی به غربالگری مداوم در افرادی که به صورت معمول با خطر روبرو هستند، وجود ندارد.
عوارض بیوشیمی سرطان: هیپرکلسمی، هیپوکلسمی، هیپوناترمی، کمبود پتاسیم، زیاد بودن پتاسیم، بالا بودن اسید اوریک، هیپر تیروئیدیسم، هیپرلپیدمی، هیپوگلیسمی، بالا رفتن آمیلاز سرم، اختلالات تغذیه و آب و الکترولیت عوارض بالینی سرطان: سیستم قلب و عروق، سیستم تنفسی، سیستم ادراری، ضعف عضلانی، درد شدید، استئوپروز عوارض جراحی در سرطان:برحسب محل جراحی این عوارض بسیار متنوع و متفاوت است. عوارض شیمی درمانی، دارو درمانی و رادیو تراپی در سرطان:عوارض گوارشی، استئوپروز،، آتروفی عضلانی و عوارض دیگر
مرسومترین گزینه برای درمان سرطان مخاط رحم هیسترکتومی شکمی (برداشتن کامل رحم با جراحی)، همراه با برداشتن لوله رحم و تخمدانها از هر دو سو است که به آن سالپنگو اوفورکتومی دو طرفه گفته میشود. در موارد پیشرفته پرتودرمانی، شیمیدرمانی یا هورموندرمانی نیز میتواند توصیه شود. اگر بیماری در مرحله زود تشخیص داده شود، نتیجه رضایتبخش خواهد بود میزان بقای پنجساله به صورت کلی در ایالات متحده بیشتر از ۸۰ درصد است
دلایل سرطان آندومتر به طور دقیق شناخته نشده است. اما نکته مشخصی در این رابطه وجود دارد که، سرطان آندومتر یا رحم ناشی از جهش های ژنتیکی در سلولهای آندومتر یا اندومتریوم رحم است. جهش ژنتیکی سلولهای سالم و طبیعی را به سلول های غیر نرمال تبدیل می کند. سلول های سالم در چند مرحله رشد می کنند و در نهایت در زمان معلوم از بین می رود، اما سلول های غیر طبیعی خارج از کنترل رشد می کنند و از بین نمی روند. تجمع سلول های غیر نرمال، توده ای به نام تومور را تشکیل می دهند. سلول های سرطانی، بافت های نزدیک را مورد حمله قرار می دهند و درکل بدن پخش می شوند که به این اتفاق، متاستاز گفته می شود.
درمان بیولوژیکی یا ایمونولوژیک : که مشتمل بر بازسازی، تحریک، هدایت و تقویت سیستم طبیعی دفاعی بدن بیمار است و با بکارگیری آنتی بادی و هدایت سیستم دفاعی خود بیمار جهت مبارزه با سرطان روی میدهد. بکارگیری عواملی مانند اینترفرون، سلولهایی که فعالیت ضدتوموری مستقیم دارند، و پادتنهای تکتیره رشد سرطان را کاهش میدهد.
در سال ۲۰۱۲، سرطان مخاط رحم در ۳۲۰ هزار زن اتفاق افتاد و باعث مرگ ۷۶ هزار نفر گردید. این بیماری سومین عامل شایع مرگ ناشی از سرطان در میان زنان، بعد از تخمدان و سرطان دهانه رحم است. بیماری مذکور در کشورهای توسعهیافته شایعتر است و معمولترین نوع سرطان دستگاه تناسلی زن در کشورهای توسعهیافته به شمار میرود. نرخ شیوع این بیماری در تعدادی از کشورها در میان دهه ۱۹۸۰ تا سال ۲۰۱۰ افزایش یافت. کارشناسان بر این باورند که این امر به دلیل افزایش تعداد زنان سالمند و افزایش نرخ چاقی در آنها است
سرطان آندومتر یا سرطان رحم، می تواند به سایر قسمت های بدن نیز منتقل شود که در این صورت موفقیت در درمان با مشکل مواجه می شود.در سرطان آندومتر، متاستاز اغلب به ریه سرایت می کند.
یک سلول طبیعی ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی به یک سلول سرطانی تبدیل شود، ولی در اغلب موارد ، تبدیل در اثر مواجهه مکرر با مواد سرطان زا مانند الکل و دخانیات صورت میگیرد. شکل ظاهری و نیز عملکرد سلول های سرطانی شده با سلول های طبیعی تفاوت دارد. جهش یا تغییر ایجاد شده در DNA یا ماده ژنتیکی سلول اتفاق میافتد (DNA همان مسئول کنترل شکل ظاهری و عملکرد سلول است). وقتی DNA یک سلول تغییر میکند، آن سلول با سلول های سالم کنار خود تفاوت مییابد و دیگر کار سلول های طبیعی بدن را انجام نمیدهد. این سلول تغییر یافته از سلول های همسایهاش جدا میشود و نمیداند چه زمانی رشدش باید به پایان برسد و بمیرد. به عبارت دیگر سلول تغییر یافته از دستورها و علائم داخلی که سلول های دیگر در کنترل آنها هستند، پیروی نمیکند و به جای هماهنگی با سلول های دیگر خودسرانه عمل میکند.
سرطان آندومتر، نوعی سرطان است که در رحم ایجاد می شود. رحم، ارگانی توخالی و گلابی شکل است که در لگن قرار دارد و محلی است که در آن رشد جنین اتفاق می افتد. سرطان آندومتر در لایه سلولی آندومتر (endometrium) در دیواره رحم آغاز می شود. سرطان آندومتر به نام سرطان رحم نیز شناخته شده است. انواع دیگری ازسرطان نیز در رحم اتفاق می افتد مانند سرطان سارکومای رحم uterine sarcoma (در لایه سلولی میومتر در دیواره رحم ایجاد می شود) و سرطان دهانه رحم. اما شیوع این سرطان ها از سرطان آندومتر یا سرطان رحم کمتر است. سرطان آندومتر یا سرطان رحم، اغلب در مراحل اولیه قابل تشخیص است و با خونریزی های غیر طبیعی واژن همراه است و به واسطه همین خونریزی غیر طبیعی، بیمار به پزشک مراجعه می کند. اگر سرطان آندومتر به موقع تشخیص داده شود از طریق جراحی رحم برداشته می شود.
تستهای لازم و روش به کار رفته برای تشخیص سرطان آندومتر یا سرطان رحم، شامل: آزمون لگن: در طول این تست، پزشک با دقت بخش بیرونی ژنیتالیس (vulva) را بازبینی می کند و سپس دو انگشت از یک دست را داخل واژن می کند و همزمان دست دیگر را روی شکم فشار می دهد تا بتواند رحم و تخمدان را معاینه نماید. پزشک دستگاهی به نام اسپکولوم (speculum) را وارد واژن می کند. اسپکولوم واژن را باز می کند و پزشک می تواند واژن و سرویکس یا دهانه رحم را معاینه نماید تا وجود عوامل و بافت غیر طبیعی را بررسی کند. استفاده از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از رحم: پزشک ممکن است به شما اولتراسوند ترانس واژینال را توصیه کند تا ضخامت و بافت اندومتریوم یا لایه آندومتر و سایر شرایط را بررسی نماید. در این روش، پزشک مبدل یا transducer دستگاه را داخل واژن می برد، مبدل ازامواج صوتی استفاده می کند تا تصویری ویدوئویی را از رحم ایجاد کند. این تست به پزشک کمک خواهد کرد تا بتواند اختلالات در بافت دیواره رحم را جست و جو و شناسایی نماید. استفاده از اسکوپ برای بررسی بافت آندومتریوم یا آندومتر: در طول هیسترسکوپی پزشک یک تیوب منعطف، باریک و سبک به نام هیسترسکوپ را از طریق واژن و سرویکس وارد رحم می کند، لنزی که روی هیسترسکوپ وجود دارد این امکان را به پزشک می دهد تا داخل رحم و آندومتر را بررسی نماید. برداشت نمونه ای از بافت برای انجام آزمایش: برای نمونه برداری از داخل رحم، احتمالا فرد تحت بیوپسی آندومتر قرار خواهد گرفت. به این ترتیب، نمونه ای از بافت دیواره رحم برداشته می شود تا برای آنالیز های بیشتر مورد مطالعه قرار گیرد. بیوپسی آندومتر در مطب پرشک انجام می شود ومعمولا نیاز به بیهوشی دارد. انجام جراحی برای نمونه برداری به منظور انجام آنالیز و بررسی های مخصوص: اگر با استفاده از بیوپسی بافت کافی فراهم نشود و یا اگر نتیجه بیوپسی نامشخص باشد، لازم است تا اتساع و کورتاژ (تراشیدن و بافت برداری) یا D&C انجام شود. در طول D&C بافت دیواره رحم تراشیده می شود و برای بررسی سلول های سرطانی تحت آزمون های میکروسکوپیک قرار می گیرد. اگر سرطان آندومتر مشخص شود، احتمالا پزشک شما را به متخصص سرطان سیستم تناسلی زنان (gynecologic oncologist) ارجاع می دهد.
سرطان تنها ویژه انسان نیست و همه جانوران و گیاهان پرسلولی نیز ممکن است به سرطان دچار شوند. سرطان بیماری پیش رونده است و گفته میشود ۷۰ درصد مرگهای ناشی از سرطان در کشورهای درحال توسعه رخ میدهد. این در حالی است که مرگ و میر در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته به خوبی تحت کنترل درآمده است. سرطان پستان و پروستات هنوز به ترتیب از شایعترین انواع سرطان در زنان و مردان است و موارد سرطان ریه در زنان در حال افزایش است. همچنین موارد تومورهای مری که در اثر اسیدهای واکنشی در اثر چاقی ایجاد میشود، اکنون بیشتر در مراکز درمانی دیده میشود. سرطان در نواحی سر و گردن که توسط نوعی ویروس ایجاد میشود نیز در حال افزایش است. براساس بررسیهای تازه، افزایش امید به زندگی به این معنی است که افراد بیشتر عمر میکنند و لذا تعداد بیشتری از آنها تحت تأثیر این بیماری قرار خواهند گرفت. اما سبک زندگی بهتر مانند کاهش وزن و سیگار نکشیدن، میتواند تاثیر مهمی در عدم ابتلا به این بیماری داشته باشد.
تغییر در تعادل هورمون های زنانه در بدن: تخمدان ها دو هورمون اصلی به نام استروژن و پروژسترون را تولید می کنند. نوسان در تعادل این هورمون ها سبب تغییراتی در لایه آندومتر می شود. بیماری یا شرایطی در بدن که منجر به افزایش استروژن شود اما سطح پروژسترون را تغییری ندهد، می تواند احتمال بروز سرطان آندومتر را افزایش دهد، از جمله شرایطی مانند الگوی تخمگ گذاری غیر طبیعی که در زنانی با مشکل سندرم تخمدان پلی کیستیک، چاقی و دیابت اتفاق می افتد. مصرف هورمون ها (که حاوی استروژن و بدون پروژسترون باشد) بعد از دوره یائسگی نیز می تواند احتمال بروز سرطان آندومتر را افزایش دهد.
وقتی سلول ” جهش یافته ” تقسیم میشود ، به ۲ سلول جدید ” جهش یافته ” تبدیل میگردد و این فرآیند به همین ترتیب ادامه مییابد تا همان یک سلول موذی به تودهای از سلول ها که تومور نامیده میشود، تبدیل میگردد. گاهی این تومورها ، خوش خیم بوده و رشد نمیکنند. ولی در صورتی که سلول های تومور رشد کنند و تقسیم شوند و سلول های طبیعی اطراف خود را از بین ببرند و به نقاط دیگر بدن هم دستاندازی کنند، تومور بدخیم محسوب میشود. بزرگترین خطر تومورهای بدخیم ، توانایی آن ها در حمله به بافت های سالم و پخش شدن در بدن است و این همان متاستاز سرطان است. هر چه تومورها رشد کنند و بزرگتر شوند، جلوی رسیدن مواد غذایی و اکسیژن را به سلول های سالم میگیرند و با پیشرفت سرطان ، سلول های سالم میمیرند و عملکرد و سلامت بیمار از بین میرود. اگر جلوی این فرآیند گرفته نشود، سرطان به مرگ میانجامد.
مراحل سرطان آندومتر یا رحم، شامل: مرحله یک: سرطان تنها در رحم یافت می شود. مرحله دو: سرطان هم در رحم و هم سرویکس (دهانه رحم) مشخص می شود. مرحله سه: سرطان از رحم پیشرفت کرده اما هنوز به رکتوم و مثانه نرسیده است. گره های لنفاوی لگنی ممکن است درگیر سرطان شده باشند. مرحله ی چهار: سرطان به پشت ناحیه لگن پیشروی می کند و مثانه، رکتوم و بخش های دورتر بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.